پروتئین‌ها، یکی از اجزای مهم بدن ما هستند و نقش بسیار مهمی در عملکرد سلول‌ها و بافت‌ها دارند. آزمایش پروتئین در خون، یکی از آزمون‌های معمول در تشخیص و بررسی وضعیت سلامتی بدن است. شاید تا به حال برایتان پیش آمده باشد که نیاز به انجام آزمایش خون داشته باشید و بخواهید بدانید که آزمایش پروتئین خون چیست ؟ این آزمایش، اطلاعاتی ارزشمند درباره سطح و نوع پروتئین‌ها در خون به ما می‌دهد و می‌تواند به عنوان یک ابزار تشخیصی قدرتمند در تشخیص بیماری‌ها و پیگیری درمان‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
آزمایش پروتئین در خون، یکی از ابزارهای مهم در تشخیص و پیگیری بسیاری از بیماری‌ها است و به عنوان یکی از آزمون‌های پایه‌ای در تشخیص و مانیتورینگ بیماری‌ها در سطح بالینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به اهمیت پروتئین‌ها در عملکرد بدن، آزمایش پروتئین در خون می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره وضعیت سلامتی بدن فراهم کند و در تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌ها مفید باشد. ما در این مقاله حول این موضوع صحبت می‌کنیم. برای ثبت نام در آموزش پذیرش آزمایشگاه می‌توانید به این صفحه مراجعه کنید و اطلاعات مربوط به آن را مطالعه کنید.
پروتئین چیست؟
قبل از پرداختن به سوال آزمایش پروتئین خون چیست ، بهتر است بدانید که پروتئین‌ها واحد‌های سازنده برای بسیاری از ارگان‌ها، هورمون‌ها و آنزیم‌ها می‌باشند و برای عملکرد درست بدن حیاتی هستند. به همین دلیل اندازه گیری مقدار و سطح آن در خون یا ادرار اطلاعات مفیدی راجع به وضعیت عمومی فرد نشان می‌دهد.
این آزمایش، جز آزمایش‌های روتین و چکاپ به حساب می‌آید. همچنین ممکن است به خاطر علائمی مانند کاهش شدید وزن، خستگی شدید و علائم بیماری‌های کبدی و کلیوی تجویز شود.
آزمایش Protein خون چیست؟
آزمایش پروتئین خون چیست ؟ پروتئین‌ها یکی از اجزای اصلی خون هستند و در آزمایش خون به عنوان یکی از شاخص‌های سلامتی مورد بررسی قرار می‌گیرند. این پروتئین‌ها شامل مواد مختلفی همچون آلبومین، گلوبولین‌ها و فیبرینوژن هستند که نقش مهمی در عملکرد سلول‌ها، سیستم ایمنی بدن و تعادل آب و الکترولیت دارند. افزایش یا کاهش سطح پروتئین‌ها در خون ممکن است نشان دهنده برخی بیماری‌ها و مشکلات سلامتی باشد. به عنوان مثال، افزایش سطح آلبومین در خون ممکن است نشان دهنده خشکی و کاهش حجم خون باشد، در حالی که کاهش سطح گلوبولین‌ها ممکن است نشان دهنده بیماری‌های ایمنی باشد.
مطالعه پروتئین‌ها در خون می‌تواند به ما اطلاعاتی درباره وضعیت سلامتی عمومی بدن، عملکرد کبد، سیستم ایمنی، عملکرد کلیه و میزان التهاب در بدن ارائه دهد. به عنوان مثال، سطح بالا یا پایین بودن پروتئین‌های خاص در خون می‌تواند نشانگر وجود عفونت، التهاب، بیماری‌های کبدی، بیماری‌های ایمنی و یا اختلالات سیستم ایمنی باشد.
بالا بودن پروتئین در آزمایش خون به چه معنا است؟
متوجه شدید که آزمایش پروتئین خون چیست ، حال اگر مقدار پروتئین در خون بالا باشد، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ بالا بودن سطح پروتئین در آزمایش خون ممکن است نشان دهنده برخی بیماری‌ها و مشکلات سلامتی باشد. به عنوان مثال، افزایش سطح آلبومین در خون ممکن است نشان دهنده خشکی و کاهش حجم خون باشد، در حالی که کاهش سطح گلوبولین‌ها ممکن است نشان دهنده بیماری‌های ایمنی باشد. بالا بودن مداوم مقدار پروتیئن می‌تواند نشان دهنده مشکلات زیر باشد:
التهاب ناشی از عفونت (مانند ویروس اچ ای وی و هپاتیت ویروسی)
سرطان
کم آبی
بیماری‌های مزمن کلیوی
بیماری‌های کبدی
عوارض بالا بودن پروتئین در خون
اگر میزان پروتئین خون بسیار بالا باشد، ممکن است عوارض جدی ایجاد شود که شامل:
کاهش حجم خون: پروتئین‌های خون مانند آلبومین و گلوبولین، از جمله اجزای اصلی خون هستند. بالا بودن میزان پروتئین، می‌تواند باعث کاهش حجم خون شود.
کاهش عملکرد کلیه: پروتئین‌های اضافی در خون می‌توانند باعث افزایش فشار خون در کلیه شوند و باعث کاهش عملکرد آن‌ها شوند.
عفونت: بالا بودن پروتئین خون می‌تواند باعث کاهش سطح آنتی بادی‌های موجود در خون شود که به دفاع از بدن در برابر عفونت کمک می‌کنند.
مشکلات گوارشی: پروتئین‌های اضافی در خون می‌توانند باعث تحریک دستگاه گوارش شوند و باعث ایجاد مشکلاتی مانند سوء‌هاضمه، تهوع و استفراغ شوند.
بیماری‌های خطرناک: بالا بودن میزان پروتئین خون ممکن است نشانگر بیماری‌های خطرناکی مانند لوسمی، لنفوما و کانسر باشد.
میزان نرمال پروتئین خون
متوسط میزان پروتئین خون در افراد بین 6 و 8 گرم در دسی لیتر است. اما این مقدار می‌تواند با توجه به جنسیت، سن، وضعیت بارداری و بیماری‌های مختلف در بدن فرد متفاوت باشد. برای دقیق‌تر بودن، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
تست total پروتئین چیست؟
حال می‌خواهیم بدانیم تست توتال پروتئین چگونه انجام می‌شود:
در سرم خون: توتال پروتئین سرم خون، مقدار آلبومین و گلوبولین موجود در خون را اندازه گیری می‌کند. پروتئین آلبومین، مسئول تنظیم فشار اسمزی بدن می‌باشد که به زبان ساده مانع ازخارج شدن آب از رگ‌های خونی می‌شود.این ماده نصف پروتئین‌های خون را تشکیل می‌دهد. در طرف دیگر پروتئین‌های گلوبولین، در اندازه‌ها، وزن‌ها و کاربرد‌های مختلف در خون وجود دارند و نقش‌هایی مانند: ناقل، آنزیم، جز سیستم کمپلمان و آنتی بادی را در بدن ایفا می‌کنند.
در ادرار: کلیه‌ها، آلبومین و سایر پروتئین‌های خون را بازجذب کرده (یعنی دوباره به خون برمی گرداند). همین امر سبب می‌شود که پروتیئن در ادرار (به نسبت خون) بسیار کم باشد. بالا رفتن مقدار پروتئین در ادرار نشان دهنده ی عملکرد نادرست کلیه‌ها می‌باشد.
چه زمانی تست توتال تجویز می‌شود؟
به غیر از چکاپ و اطلاع از حال عمومی بدن، این تست برای کمک به تشخیص طیف وسیعی از بیماری‌ها و شرایطی که سطح پروتئین‌های خون را تغییر می‌دهند، تجویز می‌شود. با داشتن علائم زیر ممکن است پزشک این تست را تجویز کنند:
کاهش وزن ناخواسته
کاهش و یا از دست دادن اشتها
خستگی زیاد
ادم و تورم به دلیل افزایش مایع بافتی
سختی ادرار
حالت تهوع
تست total پروتیئن
تست total پروتئین در خون
بعد از انجام آزمایش به سراغ تفسیر آزمایش و بررسی آن می‌رویم:
مقدار طبیعی این ماده در خون و ادرار: بازه طبیعی برای آزمایشگاه‌های مختلف با روش و دستگاه‌های متفاوت متغیر است ولی به طور کلی مقدار طبیعی سطح پروتئین در سرم خون 6 تا 8 گرم بر هر دسی لیتر است. از این میان آلبومین 3.5 تا 5 گرم بر دسی لیتر را در بر می‌گیرد و بقیه از آن گلوبولین است.
معمولا، بدن یک فرد کمتر از 150 میلی گرم از پروتئین توتال و کمتر از 20 میلی گرم از آلبومین را در 24 ساعت توسط ادرار حذف می‌کند. بالا یا پایین بودن مقدار پروتیئن در خون همیشه نشان دهنده ی وجود مشکل نمی‌باشد و فاکتور‌هایی سبب تغییر موقت سطح این مواد می‌شود. این فاکتورها شامل:
ورزش سنگین
رژیم غذایی پر پروتئین
استرس بالا
سن
درجاتی از کم آبی در هنگام تست
بارداری
مصرف قرص‌های هورمونی
درمان پروتئین بالا در خون
در صورتی که نتایج آزمایش نشان دهنده میزان بالای پروتئین در خون شما باشد، باید به علت این افزایش اهمیت بدهید. درمان بالا بودن پروتئین خون بستگی به دلیل این افزایش و وضعیت سلامت شما دارد. در ادامه، چند روش درمانی کلی برای مدیریت پروتئین بالا در خون را بررسی می‌کنیم:
تغییرات در رژیم غذایی: ممکن است پزشک شما توصیه کند تغییراتی در رژیم غذایی خود ایجاد کنید. این شامل محدود کردن مصرف غذاهای پرپروتئین مانند گوشت قرمز، ماهی، مرغ و لبنیات است. همچنین، مصرف مواد غذایی با پروتئین کمتر مانند سبزیجات، میوه‌ها و ماهی‌های چرب ممکن است مفید باشد.
مدیریت بیماری‌های اساسی: افزایش پروتئین خون ممکن است ناشی از بیماری‌هایی باشد که آن‌ها درمانمی تواند به کاهش سطح پروتئین خون کمک کند. برای این منظور، مشاوره با پزشک خود و دریافت درمان مناسب برای بیماری‌های شناخته شده اهمیت دارد.
مصرف داروها: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی مانند دیورتیک‌ها یا داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) را برای کاهش سطح پروتئین خون تجویز کند. همچنین، در برخی موارد ممکن است نیاز به درمان با داروهای خاص مانند عوامل ضد پلاسمایی و آنتی‌بیوتیک‌ها باشد.
متخصصین مراقبت از کلیه: در صورتی که ارتباط بین پروتئین بالا در خون و مشکلات کلیوی وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به مراجعه و مشاوره با متخصصین مراقبت از کلیه (نظیر نفروپاتولوژیست یا نفرولوژیست) داشته باشید. آن‌ها ممکن است درمان‌هایی مانند کاهش فشار خون، بهبود کارکرد کلیه و کاهش تراکم پروتئین در خون را توصیه کنند.
پایین بودن مقدار پروتئین در خون به چه معناست؟
پایین بودن پروتئین خون ممکن است به یکی از دلایل زیر باشد:
سوء تغذیه
سوء جذب، مانند بیماری‌های کبدی و مشکلات کلیوی
نسبت آلبومین به گلوبولین: در کنار اندازه گیری سطح پروتئین‌ها، یک آزمایشگاه ممکن است نسبت آلبومین به گلوبولین در خون را اندازه بگیرند. این به این دلیل است که بعضی از شرایط مقدار آلبومین یا گلوبولین را تغییر می‌دهند واین نسبت به تشخیص دلیل این تغییر کمک می‌کند.
برای مثال نسبت پایین، ممکن است به خاطر بالا بودن تولید گلوبولین یا کمبود تولید آلبومین یا از دست دادن آلبومین باشد که می‌تواند به دلیل شرایط زیر باشد:
بیماری خود ایمنی
سیروسیس
مولتیپل میلوما
و مقدار بالای آن ممکن است نشانه:
کاهش تولید آنتی بادی
سرطان مغز استخوان
نحوه انجام آزمایش Protein:
برای بررسی پروتئین در پلاسما نیاز به نمونه خون است که این کار در آزمایشگاه‌ها و توسط تکنسین آزمایشگاه انجام می‌گیرد. همچنین افراد ما برای کسانی که توانایی یا وقت حضور در آزمایشگاه‌ها را ندارند، این امکان را فراهم کرده است که این نمونه گیری در منزل یا محل کار شما انجام بگیرد و نتایج به صورت آنلاین در سایت قرار داده شود و یا در صورت نیاز، برای شما ارسال گردد.
سخن آخر
همانطور که در این مطلب به آزمایش پروتئین خون چیست ، پرداخته شد؛ متوجه شدید که نتیجه‌گیری در مورد آزمایش پروتئین خون بستگی به نوع پروتئین‌هایی است که در آزمایش مورد بررسی قرار گرفته‌اند و سطح آن‌ها در خون. نتیجه‌گیری در مورد آزمایش پروتئین خون باید توسط پزشک یا متخصص مرتبط تفسیر شود. آن‌ها با توجه به سابقه پزشکی و علائم بالینی شما، میزان پروتئین‌ها و تغییرات آن‌ها را تحلیل کرده و تشخیص درستی را برای وضعیت سلامتی شما قائل خواهند شد.
بنابراین، در صورتی که شما نتایج آزمایش پروتئین خون خود را دریافت کرده‌اید و سوال یا نگرانی‌های خاصی دارید، بهتر است با پزشک خود در مورد تفسیر این نتایج و ارتباط آن با وضعیت سلامتی خود صحبت کنید.
سوالات متداول در مورد آزمایش پروتئین خون چیست
آزمایش پروتئین خون چیست؟
پروتئین خون مجموعه‌ای از مولکول‌های پروتئینی است که در سرم خون وجود دارد. این پروتئین‌ها وظایف متعددی در بدن دارند، از جمله حمل و نقل مواد، حفظ تعادل مایعات بدن، ایجاد ساختارهای سلولی و ساخت سیستم ایمنی.
آزمایش پروتئین خون چگونه انجام می‌شود؟
آزمایش پروتئین خون به منظور اندازه‌گیری مقدار کل پروتئین در سرم خون صورت می‌گیرد. نمونه خونی از شریان یا ورید گرفته می‌شود و سپس در آزمایشگاه به وسیله روش‌های اندازه‌گیری مختلف مانند آیزوتریک فوکوسینگ الکتروفورز یا نیتروژن آزمایشگاهی اندازه‌گیری می‌شود.
چرا آزمایش پروتئین خون انجام می‌شود؟
آزمایش پروتئین خون به عنوان یکی از آزمایش‌های سرم شناسایی و مانیتور کردن وضعیت سلامت عمومی بدن انجام می‌شود. این آزمایش میزان کل پروتئین در سرم خون را اندازه‌گیری می‌کند که می‌تواند مفید باشد به عنوان ابزار تشخیصی و پایشی در تشخیص بیماری‌ها و اختلالات مرتبط با کبد، کلیه، التهاب و عوامل دیگری باشد.
نرمال رنج پروتئین خون چیست؟
میزان نرمال پروتئین خون بستگی به متود آزمایشگاهی و واحد اندازه‌گیری آن دارد. به طور کلی، میزان نرمال پروتئین خون در مراجعات آزمایشگاهی معمولاً بین 6 تا 8 گرم در دسی لیتر (g/dL) است.
